خانواده
در ماه ۱۳۲۱ ش در روستای بهرمان[۱]، واقع در ۶۰ کیلومتری شهر رفسنجان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شدم پدرم میرزا علی هاشمی بهرمانی[۲] به خاطر علایق مذهبی که داشت نامم را محمد گذاشت .
پدرم دارای تحصیلات رایج قدیم و به قول معروف مکتب خانه‌ای بود . در آن دوره در مکتب‌ها قرآن، نهج البلاغه ،ادبیات فارسی ،معارف اسلامی و کتابهای دیگری همچون کلیله و دمنه تدریس می‌کردند. این دوره‌ها را گذرانده بود. به این علت در منطقه و محدوده‌ی جغرافیایی روستایمان از افراد باسواد به شمار می آمد .
پدرم سه ویژگی داشت : یکی اینکه او انسان مسلمان و متعبد و اهل ذکر و نماز و ادعیه و دعا و قرآن بود. با قرآن مؤانست داشت و اوقات فراغت خود را بیشتر با خواندن قرآن می‌گذراند. دوم اینکه از افراد صاحب نفوذ و محل رجوع مردم روستا
[۱]. روستای بهرمان که یک اسم تاریخی است اما وجه تسمیه آن این است که می‌گویند طول منطقه بیشتر از عرض آن است. نوق اصطلاحاً از ناقه – به معنی دراز یا بلند – گرفته شده است این منطقه بخشی از رفسنجان محسوب می‌شود و حدود ۶۰ کیلومتر طول دارد. همچنین از نظر جغرافیایی بین دو کوه قرار گرفته و وسط این دو کوه دشت وسیعی قرار دارد. بخشی از این دشت کویری و بخشی از آن شن و ماسه است .این منطقه هم اکنون حدود ۲۰۰ روستا دارد ولی آن ایام حدود ۳۰ یا ۴۰ روستا داشت و روستای بهرمان حدود سیصد، چهارصد نفر جمعیت داشت. روستاها با فاصله بسیار کنار هم قرار داشتند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فواصل آن پر شد مردم پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با زدن چاه‌های آب و تبدیل نواحی کویری به مناطق و زمینهای کشاورزی، کاشت درخت پسته را در آن زمینها آغاز کردند . امامزاده‌ای هم در آن جا دفن شده است. منطقه‌ی پر آبی است قناتی در آن وجود دارد که سابقه‌اش به هزار سال می رسد ( راوی ).
[۲] . حاج میرزا علی سید نبود. نام خانوادگی هاشمی برای خانواده‌ی او به این دلیل انتخاب شد که نام پدر او هاشم بود او در سرتا سر منطقه املاک، همسران و امکانات زیادی داشته بود که از همسرانش چند گروه خانواده به نام هاشمی به جای ماند. هر یک از آن خانواده‌ها با پسوند و پیشوندی متمایز شده‌اند مانند هاشمی پور، هاشمی بهرمانی ،هاشمیان و … ( دوران مبارزه، خاطرات اکبری هاشمی رفسنجانی، به کوشش محسن هاشمی، تهران ،نشر معارف انقلاب اسلامی، ۱۳۷۶، ص ۵۷) .
بود و اهالی به دلایل مختلفی همچون گرفتاری مالی و مشکلات و مسایل دیگر به او رجوع می‌کردند از رفسنجانی و حتی از شهرهای دیگر مثل یزد مراجعه کننده داشت. این درحالی بود که طی کردن این مسیر ۶۰ کیلومتری با وسایل سفر آن روز گار دشواری بود و این فاصله در طول دو روز طی می‌شد . با این حال پدرم با سعه‌ی صدر گشاده رویی، مردم را می‌پذیرفت و می‌کوشید مشکلات آنان را برطرف کند. همین موضوع سبب شده بود منزل ما حالت یک کانون را پیدا کند. از مناطق دور و نزدیک هر کسی که به منزل ما مراجعه می‌کرد، مورد استقبال افراد خانواده قرار می‌گرفت و چون در آن ایام مسافر خانه‌ای در آن حوالی نبود ما همیشه ،مهمان داشتیم و از این جهت مادر و خواهرهایم زحمت زیادی در پذیرایی از مهمانان می‌کشیدند. سومین ویژگی پدرم منیع الطبع و سخی بودن ایشان بود. او هر چه را که در دور و بر خود داشت می‌بخشید و می‌گفت خدا کریم است. هیچ وقت دارای ذخیره‌ی مالی نبود. مثلاً اگر ما در آن دوران باغ و درخت میوه داشتیم، ایشان می‌رفت به داخل باغ و به کارگران می‌گفت هر چه میوه در باغ است را بچینند و بسته‌بندی کنند.سپس همه‌ی آنها را بین مردم توزیع می‌کرد و اندکی از آن هم به منزل می آورد.پدرم اگر هم بخاطر فروش محصولات کشاورزی رایج آن روز که عمدتاً پنبه و گندم بود پولی به دست می‌آورد آن را هم ذخیره نمی‌کرد بلکه به افراد نیازمند می‌بخشید. معاش، هم از طریق فروش همین محصولات کشاورزی تامین می شد. البته او ملک زیادی نداشت و اصطلاحاً خان و مالک بزرگ نبود.
فهرست مطالب
صفحهبخش اول : سالهای قبل از پیروزی انقلاب
فصل اول : در کنار خانواده ……………………………………………………………….. ۸-۱
۱- خانواده ………………………………………………………………………………………………… ۲
۲- تحصیلات …………………………………………………………………………………………….. ۶
فصل دوم : در جستجوی راه ……………………………………………………………… ۲۰-۹
۱- عزیمت به قم ………………………………………………………………………………………. ۱۰
۲- مدرسه‌ی حجتیه ………………………………………………………………………………….. ۱۱
۳- اساتید ………………………………………………………………………………………………… ۱۲
۴- فضای قم بین سالهای ۷-۱۳۳۶……………………………………………………………. ۱۳
۵- کار و تحصیل …………………………………………………………………………………….. ۱۵
۶- اولین دیدار با امام ………………………………………………………………………………. ۱۶
۷- فوت پدر …………………………………………………………………………………………….. ۱۷
۸- رحلت آیت الله بروجردی ………………………………………………………………………. ۱۷
۹- انجمن‌های ایالتی و ولایتی …………………………………………………………………….. ۱۹
فصل سوم : سرآغاز فصلی نو …………………………………………………………. ۳۹-۲۱
۱- عزیمت به تهران و دستگیری توسط ساواک……………………………………………. ۲۲
۲- در مدرسه‌ی کمال………………………………………………………………………………… ۲۳
۳- دستگیری مجدد……………………………………………………………………………………. ۲۷………..
۴- شرکت در مسجد جلیل ………………………………………………………………………… ۳۱
۵- واقعه‌ی ۱۵ خرداد ……………………………………………………………………………….. ۳۲
۶- محله‌ی کاشی هفت ……………………………………………………………………………… ۳۳
۷- اشتغال در دانشگاه صنعتی شریف ………………………………………………………… ۳۴
۸- بازدید شاه از دانشگاه …………………………………………………………………………. ۳۷
۹- فضای سیاسی کشور ………………………………………………………………………….. ۳۸
فصل چهارم : مبارزه در عرصه‌ی بین‌الملل ……………………………………. ۸۰-۴۰
۱- سفر به آمریکا ………………………………………………………………………………….. ۴۱
۲- ورود به کالیفرنیا ………………………………………………………………………………. ۴۲
۳- ورود به دانشگاه ……………………………………………………………………………… ۴۶
۴- نشریه روحانیت و ۱۵ خرداد……………………………………………………………….. ۴۷
۵- نامه ای به امام………………………………………………………………………………….. ۵۰
۶- نامه‌ای به بهشتی ………………………………………………………………………………. ۵۱
۷- شالوده‌ی انجمن اسلامی فارسی زبانان ……………………………………………….. ۵۲………..
۸- فعالیت‌های تبلیغاتی ……………………………………………………………………………. ۵۴
۹- اختلافات هیأت دبیره …………………………………………………………………………. ۵۸
۱۰- منابع مالی انجمن ………………………………………………………………………………. ۶۳
۱۱- خدمات ارزنده‌ی انجمن …………………………………………………………………….. ۶۴
۱۲- سازمان مجاهدین خلق ……………………………………………………………………… ۶۶
۱۳- نشریه اسلام مکتب مبارزه …………………………………………………………………. ۶۸
۱۴- بنی‌صدر در همکاری با انجمن ……………………………………………………………. ۷۰
۱۵- خویشتن‌داری ………………………………………………………………………………….. ۷۲
۱۶- آشنایی با بنی‌صدر ……………………………………………………………………………. ۷۵
۱۷- سفر اکبر هاشمی به اروپا و آمریکا …………………………………………………….. ۷۷
۱۸- سفر شاه به آمریکا …………………………………………………………………………… ۷۹
بخش دوم : انقلاب اسلامی و سالهای بعد از آن
فصل اول : در رکاب امام ……………………………………………………………….. ۹۳-۸۱
۱- عزیمت به پاریس ………………………………………………………………………………. ۸۲
۲- اطرافیان امام در نوفل لوشاتو …………………………………………………………… ۸۳
۳- تقسیم کار ………………………………………………………………………………………… ۸۴
۴- ملاقات به جهت سازش ……………………………………………………………………… ۸۷
۵- مشارکت امام درامور ………………………………………………………………………. ۸۸
۶- قصد ماندن ندارم ……………………………………………………………………………… ۸۹
۷- هدایت انقلاب …………………………………………………………………………………… ۹۰
۸- ملاقات ژیکاردستن با امام ………………………………………………………………….. ۹۲
فصل دوم : مردی که جهان را تکان داد ……………………………………….. ۱۱۴-۹۴
۱- امام و دیگر مصلحین …………………………………………………………………………… ۹۵
۲- زمزمه‌ی بازگشت ……………………………………………………………………………….. ۹۸
۳- روزهای پر التهاب …………………………………………………………………………….. ۱۰۲
۴- دولت موقت ………………………………………………………………………………………. ۱۰۳
۵- حزب جمهوری اسلامی …………………………………………………………………….. ۱۰۶
۶- انتخابات ریاست جمهوری ………………………………………………………………….. ۱۱۱
۷- اتحاد مخالفان …………………………………………………………………………………… ۱۱۳
فصل سوم : در خدمت به نظام …………………………………………………………….. ۱۱۵
۱- ازدواج……………………………………………………………………………………………… ۱۱۷
۲- از بازرگانان تا باهنر ……………………………………………………………………….. ۱۱۸
۳- عمل انجام شده …………………………………………………………………………………. ۱۲۳
۴- اصلاحات در صدا وسیما …………………………………………………………………… ۱۲۴
۵- خط مشی سازمان …………………………………………………………………………….. ۱۳۱
۶- دو جریان مخالف: ……………………………………………………………………………… ۱۳۹
الف ) تبلیغات خارجی ……………………………………………………………………….. ۱۳۹
ب) تأییدات رهبری …………………………………………………………………………… ۱۴۶
۷- در جلسات هیات دولت……………………………………………………………………….. ۱۴۸
۸ – ماجرای پخش سریال اُشین ………………………………………………………………. ۱۴۹
۹- درس‌هایی از قرآن …………………………………………………………………………… ۱۵۴
۱۰- شورای عالی تبلیغات حج………………………………………………………………….. ۱۵۶
۱۱- جریان عزل آقای منتظری ……………………………………………………………….. ۱۵۹
۱۲- تفاهم بین‌المللی ………………………………………………………………………………. ۱۶۴
۱۳- حماسه آفرینی ……………………………………………………………………………….. ۱۷۲
۱۴- در مظان اتهام ……………………………………………………………………………….. ۱۷۵
۱۵- ماجرای مک فارلین …………………………………………………………………………. ۱۷۷
۱۶- پذیرش قطعنامه ۵۹۸ ………………………………………………………………………. ۱۷۹
۱۷- شکل‌گیری جمع روحانیون مبارز …………………………………………………….. ۱۸۲
۱۸- انس اکبر آقا با احمد‌آقا …………………………………………………………………… ۱۸۴
۱۹- بازنگری قانون اساسی ……………………………………………………………………. ۱۸۵
۲۰- تشدید بیماری امام در روزهای بحرانی ……………………………………………. ۱۹۲
۲۱- ارتحال امام …………………………………………………………………………………… ۱۹۵
۲۲- انتخابات ریاست جمهوری آقای هاشمی ……………………………………………. ۱۹۷
۲۳- تبلیغ در صدا و سیما ………………………………………………………………………. ۲۰۱
۲۴- استعفا از صدا و سیما ……………………………………………………………………. ۲۰۲
فصل چهارم : در حوزه‌ی اجرایی ………………………………………………. ۲۵۰-۲۰۴
۱- قائم مقامی وزارت خارجه ………………………………………………………………. ۲۰۵
۲- سفر به آلمان ………………………………………………………………………………… ۲۰۷
۳- سفر به کویت ………………………………………………………………………………. ۲۰۸
۴- سفر به عربستان …………………………………………………………………………… ۲۰۹
۵- معاون اجرائی رئیس جمهور …………………………………………………………… ۲۱۴
۶- مخالفت مجلس سوم و چهارم با دولت سازندگی ……………………………… ۲۲۱
۷- مساله تمدید ریاست جمهوری هاشمی ……………………………………………… ۲۲۲
۸- انتخابات مجلس پنجم و کارگزاران سازندگی ……………………………………. ۲۲۴
۹- حمایت کارگزاران از کاندیداتوری آقای خاتمی …………………………………. ۲۳۰
۱۰- علل پیروی آقای خاتمی ………………………………………………………………….. ۲۳۸
۱۱- ارزیابی عملکرد دوره‌ی اول دولت خاتمی …………………………………………. ۲۴۲
۱۲- مجمع تشخیص مصلحت نظام …………………………………………………………. ۲۴۷
۱۳- ستاد مبارزه با مواد مخدر ……………………………………………………… ۲۴۹
فهرست منابع و ماخذ ۲۵۵-۲۵۱
فهرست منابع و مآخذ :
۱- باقر نژاد، مجتبی، تاریخچه ی مبارزات دانشجویان مسلمان ایرانی در خارج از کشور، ج۱، تهران، اطلاعات، ۱۳۸۶٫
۲- جاسبی، عبدالله، تشکل فراگیر،ج۴، بی جا، مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳۷۷٫
۳- حسینیان ،روح الله، بیست سال تکاپوی اسلام شیعی در ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۱٫
۴- خاطرات آیت الله مهدوی کنی، به کوشش دکتر غلامرضا خواجه سروی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۵٫
۵- خاطرات حجه الاسلام دعاگو، به کوشش زهره کلاچیان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۵٫
۶- خاطرات حجه الاسلام و المسلمین اسماعیل فردوسی پور( همگام با خورشید)، بی جا، مجتمع فرهنگی اجتماعی امام خمینی (ره)، فردوس، ۱۳۷۲٫
۷- خاطرات حجه الاسلام و المسلمین ناطق نوری، ج۱، به کوشش مرتضی میردار، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۴٫
۸- خاطرات حجت الاسلام و المسلمین عباسعلی عمید زنجانی، به کوشش محمد علی حاجی بیگی کندری، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۹٫
